Chiếc xe đò dừng lại khi tới bắc Vàm Cống. Vĩnh đưa tay đỡ mợ năm xuống xe. Cử chỉ của anh khiến cho Thanh e thẹn vì ở đây không có ai làm như vậy.
- Sông gì lớn quá vậy mợ?
xem tu vi - Sông Hậu... Nó là một nhánh của sông Cửu Long...
- Cháu biết rồi... Tiếng Mỹ là Mekong River...
Đưa tay vén mái tóc dài bay vào mặt vì gió thổi Thanh cười tiếp.
- Mình qua bắc là tới Long Xuyên...
Sáng hôm nay trước khi đi Vĩnh có hỏi trung tâm du lịch ở khách sạn thời họ khuyên anh nên đổi đô la thành tiền Việt Nam để dễ tiêu xài lặt vặt hơn khi đi về các tỉnh nhỏ. Khi tới nhà Vĩnh trao cho mợ một cọc tiền nói là mua vé xe đò và mướn phòng trọ. Thanh thầm cám ơn cháu về sự chu đáo này. Mua một bịch mận nàng lục trong túi lấy ra con dao nhỏ cắt trái mận làm đôi, bỏ hột xong đưa cho Vĩnh ăn thử.
- Ngon lắm... Trái này gọi là gì hở mợ?
- Trái mận... Cháu thích hả để mợ tách cho cháu ăn...
Thấy Tâm và Hùng cứ vừa cắn vừa nhai Vĩnh cười.
- Sao mợ không tách cho hai em?
- Tụi nó ăn quen rồi không cần mợ. Chỉ có cháu chưa quen nên mợ mới làm cho...
- Mợ ăn đi... Mợ ăn cho vui...
Thanh cười khẽ cắt trái mận làm đôi, nữa đưa cho cháu còn phân nữa cho mình.
- Cháu thích ăn trái này. Ăn nhiều mà không thấy no...
Thanh cười thánh thót. Nàng thích cái tính vui vẻ, thật thà và chất phác của Vĩnh. Nghĩ sao nói vậy. Điều đó làm cho Vĩnh khác hơn người ở đây. Họ ít khi nói thật bởi vì nói thật không có lợi mà nhiều khi đem lại phiền phức.
- Cháu ăn nữa đi... Tới Long Xuyên mợ sẽ dẫn cháu đi chợ mua trái cây... Nhiều thứ lắm...
Bắc cặp cầu. Hành khách lục tục lên xe. Khoảng chừng hai giờ trưa Thanh với hai con và cháu có mặt ở thị xã.
- Mình nghỉ đêm ở thị xã Long Xuyên rồi sáng mai đi đò xem tu vi nam 2015 vào núi Sập...
Thanh có vẻ không được tự nhiên lắm khi bước vào căn phòng của khách sạn. Chỉ có một cái giường.
- Cháu ngủ trên giường đi còn mợ và hai em nằm dưới sàn cho...
Vĩnh lắc đầu.
- Không được đâu... Mợ và hai em ngủ trên giường đi còn cháu ngủ dưới sàn... Cháu quen tục lệ của người Mỹ rồi. Ở bên đó trẻ em và đàn bà là hạng nhất. Cho nên cháu không thể ngủ trên giường mà mợ nằm dưới đất...
- Cháu trả tiền nên cháu phải nằm trên giường...
Vĩnh nói bằng một giọng tự nhiên và thật tình.
- Cháu thương mợ, quý mợ nên nhường cho mợ ngủ trên giường...
Tâm nói nhanh.
- Vậy để con và em Hùng ngủ trên giường cho còn má và anh Vĩnh nằm dưới sàn...
Thanh làm thinh còn Vĩnh cũng không phản đối.
- Mình nghỉ mệt chờ tối trời mát sẽ đi ăn tối. Vĩnh muốn ăn gì?
- Cháu đâu có xem tu vi biết... Mợ ăn gì cháu ăn đó...
Trải tấm vải trải giường nơi chính giữa phòng xong Thanh mới khám phá ra cái bất tiện khi dành ngủ dưới sàn. Chỉ có mỗi tấm vải trải giường nên nàng và Vĩnh phải chia nhau. Có lẽ vì đi xe mệt lại nằm trên giường nệm ấm êm nên hai đứa nhỏ lăn ra ngủ liền. Thay bộ bà ba xong bước ra khỏi phòng tắm Thanh lắc đầu khi thấy hai con ngủ say. Nàng hơi đỏ mặt khi thấy Vĩnh nhìn mình. Tuy là cháu nhưng Vĩnh chỉ nhỏ hơn nàng có một tuổi. Điều đó khiến cho nàng đôi khi cảm thấy mất tự nhiên và khó mà cư xử với Vĩnh như là một đứa cháu thuần túy.
- Mợ mặc quần áo đẹp quá. Cháu nhớ má cháu cũng có bộ quần áo giống như mợ. Từ khi má cháu mất đi thời cháu không thấy ai mặc nữa. Còn bộ quần áo của má cháu cất trong tủ...
Thanh mỉm cười gợi chuyện.
- Chắc má cháu đẹp lắm phải không?
Vĩnh cười.
- Má cháu cũng đẹp nhưng không đẹp bằng mợ. Chắc tại má cháu già hơn mợ...
Nhìn Thanh giây lát Vĩnh nói nhanh.
- Hay là cậu mợ qua Mỹ sống với cháu...
Thanh cười buồn vì câu nói của cháu.
- Đâu có được... Người ta đâu có cho mình đi...
- Có cách nào để cậu mợ và hai em qua Mỹ sống với cháu...
Thanh lắc đầu thở dài buồn bã. Như không muốn nói tới chuyện đó nữa nàng lảng sang chuyện khác.
- Thôi hai mợ cháu mình nghỉ mệt một chút chờ hai đứa nó thức dậy rồi đi ăn tối...
Quán ăn nằm cạnh bên dòng sông Hậu. Gió mát rợi. Thanh hơi có chút thẹn thùng lẫn sung sướng khi được người cháu chồng kéo ghế mời nàng ngồi. Mấy người ngồi ăn trong quán đều cười thầm. Họ biết người đàn ông đó là Việt kiều hồi hương vì chỉ có họ mới có cử chỉ nịnh đầm này. Thanh tự động gọi thức ăn cho cả gia đình. Đói bụng nên hai người lớn và hai đứa nhỏ ăn không chừa thứ nào.
- Ngon quá...
Vĩnh lên tiếng. Thanh cười nhìn cháu.
- Vĩnh no chưa... Mợ gọi món tráng miệng nha...
Hai đứa nhỏ gật đầu trước nhất. Bồi bàn đem ra hai dĩa bánh ngọt cho hai đứa nhỏ và một dĩa trái cây lớn cho hai người lớn. Dường như có điều gì vui thích trong lòng cho nên Thanh cười đùa xem tu vi tuoi suu với người cháu chồng.
- Mời cháu Vĩnh thưởng thức hương vị hoa quả miền lục tỉnh...
Chỉ vào một trái Vĩnh cười.
- Trái này là trái soài, còn trái này là trái bưởi. Trái này là trái gì vậy mợ?
- Trái ổi xá lị...
Thanh cầm lấy một miếng đưa cho cháu. Cắn miếng nhỏ nhai từ từ xong Vĩnh cười.
- Ngọt mà thơm... Mợ ăn đi chứ... Ăn trái cây không có mập đâu mà mợ sợ...
Thanh cười vui vẻ cắn miếng ổi nhai từ từ xong lấy xoài cho hai đứa con. Bảy giờ tối gia đình trở về phòng trọ. Hai đứa nhỏ bày đồ chơi ra chơi với nhau. Trong lúc Vĩnh tắm Thanh đứng nơi cửa sổ nhìn xuống con rạch nhỏ. Không gian im vắng và quạnh hiu. Bỗng dưng nàng thở dài. Đời sống tẻ nhạt. Nhàm chán. Chỉ có đi làm. Ăn ngủ. Đời sống nghèo khổ, thiếu thốn, thành ra bị trói buộc đủ thứ kể cả suy tư. Hai mươi lăm năm sống dưới một chế độ mà mọi thứ tự do đều bị cấm chỉ khiến cho nàng cảm thấy trí não mục rữa và tư tưởng cùn nhụt. Phải có suy tư con người mới tồn tại. Nàng đã đọc điều đó trong sách vở ở đại học tổng hợp. Tuy nhiên người dân dưới chế độ này không được và không cần suy tư bởi vì việc đó là đặc quyền của tầng lớp trưởng giả hay thống trị. Người dân nghèo như nàng chỉ có làm việc, ăn ngủ và chết. Giản dị như thế.
- Mợ nghĩ gì vậy mợ?
Nghe tiếng nói sau lưng Thanh giật mình quay lại. Nàng thấy người cháu chồng đang nhìn mình với ánh mắt quan hoài và lo lắng.
- Mợ suy nghĩ vẫn vơ vậy mà...
- Cháu không xem tu vi biết tại sao hoặc có điều gì mà lúc nào cháu cũng thấy mợ buồn. Ngay cả những lúc vui nhất mợ cười cháu vẫn thấy nụ cười của mợ thấp thoáng một cái gì lạ lùng, nửa u ẩn nửa buồn rầu...
Thanh nhìn sửng Vĩnh. Nàng không ngờ người cháu chồng chỉ mới gặp có ba bốn ngày lại có nhận xét đúng với tâm trạng của mình.
- Dường như mợ có điều gì không vừa ý với mình hoặc với đời sống mà mình đang sống...
Thanh cười buồn tự nghĩ không có một người nào vừa ý khi phải sống một đời sống như nàng. Tất cả là sự chịu đựng triền miên, xem tu vi sự hy sinh dai dẳng và sự mất mát đến không còn gì để mất mát.
- Từ từ có dịp mợ sẽ nói cho Vĩnh nghe nhiều chuyện buồn lắm...
- Dạ... Cháu thương mợ. Cháu muốn chia xẻ với mợ...
Thanh cười với người cháu chồng bằng tuổi mình.
- Cám ơn Vĩnh...
Hai người. Một người đàn bà ba mươi mốt tuổi và một người đàn ông ba mươi tuổi, nằm dưới sàn chung một tấm vải trải giường, đâu lưng lại với nhau, cách nhau khoảng nửa thước. Dù cố gắng nằm im dỗ giấc ngủ nhưng người này biết người kia cũng khó ngủ, cũng trằn trọc như mình. Tuy nhiên rồi họ cũng yên giấc cho tới lúc ánh mặt trời dọi vào khung cửa sổ. Thức dậy trước Thanh hơi đỏ mặt khi thấy cánh tay của Vĩnh dang ra chỉ còn cách người mình chừng hai ba tấc. Rón rén ngồi dậy nàng đi tới góc phòng lấy quần áo và các thứ lặt vặt rồi bước vào phòng tắm. Nàng nhìn mình trong gương. Đúng như Vĩnh nói nàng còn trẻ. Dù ánh mắt phảng phất nét buồn rầu nhưng vẫn còn nhiều long lanh. Da mặt nàng vẫn mịn màng và trắng xanh của một người đàn bà may mắn không phải dãi nắng dầm mưa để sống. Sở dĩ nàng u buồn chỉ vì đời sống tinh thần của mình bị thiếu thốn nhiều hơn là sự thiếu thốn về vật chất. Nghe tiếng hai con cười đùa với Vĩnh nàng vội đánh răng và trang điểm sơ sài rồi bước ra nhường chỗ cho cháu chồng.
Vì muốn được tự nhiên và không muốn mất thời giờ chờ đợi Thanh bao nguyên chiếc đò nhỏ chở cả gia đình đi về quê chồng. Khoảng trưa gia đình về tới quê nội. Bà con của Vĩnh cũng không nhiều lắm. Bà nội thời già thêm lẫn, hai người cô họ cũng gần bảy mươi, còn anh em bà con thời cũng ít. Thay mặt Vĩnh Thanh kín đáo cho mỗi người ít tiền. Ở chơi hai ngày, đi thăm hết bà con xong gia đình trở lại Sài Gòn. Cậu năm vui vẻ hơn khi thấy vợ con và cháu trở về.
Sáng bữa nay trước chốc dận Vĩnh lắm hỏi trung tâm núp lịch ở khách xem tu vi sạn
